Μνημείο-μήνυμα κάποιου πολιτισμού ή γεωλογικός σχηματισμός?

   Η ιστορία του προσώπου στον Άρη ξεκινά το 1976, όταν το Viking 1 της NASA προχώρησε σε μια σειρά φωτογραφήσεων στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη με στόχο την επιλογή του σημείου προσεδάφισης για το αδερφό του σκάφος, το Viking 2 που επρόκειτο να ακολουθήσει. Μια από τις φωτογραφίες αυτές απεικόνιζε ένα περίεργο σχηματισμό που έμοιαζε πολύ με...ανθρώπινο πρόσωπο.

    Η φωτογραφία αυτή δόθηκε στη δημοσιότητα από τη NASA με την περιγραφή: «σχηματισμός βράχων ο οποίος μοιάζει με ανθρώπινο πρόσωπο εξαιτίας των φωτοσκιάσεων». Γι αρκετά χρόνια δεν είχε δοθεί ιδιαίτερη σημασία στη φωτογραφία. Οι πρώτες συζητήσεις άρχισαν στα μέσα της δεκαετίας του 80 και εντάθηκαν σε αυτή του 90. Μια θεωρία είχε ήδη σχηματιστεί: το πρόσωπο ήταν το κατασκεύασμα ενός εξωγήινου πολιτισμού που προσπαθούσε να μεταδώσει κάποιο μήνυμα. Επίσης μια σειρά μικρότερα υψώματα που εμφανίζονται επίσης στη φωτογραφία θεωρήθηκαν πυραμιδοειδείς κατασκευές και σύντομα άρχισε να γίνεται συζήτηση για τα ερείπια μιας ολόκληρης πόλης. Σύμφωνα με τις θεωρίες αυτές η NASA είχε γνώση του ότι επρόκειτο για τεχνητές κατασκευές, πιθανώς δε και άλλες αποδείξεις, και προσπαθούσε να συγκαλύψει το γεγονός.

   'Oμως και ο ισχυρισμός του ενδεχόμενου πανικού ελάχιστα στέκει. Μήπως δεν είναι γνωστό εδώ και χρόνια ότι στην Ευρώπη, ένα από τους δορυφόρους του Δία, υπάρχει νερό και πολύ πρόσφατα οι επιστήμονες διατύπωσαν για μια ακόμα φορά την άποψη ότι ίσως υπάρχει και ζωή. Δεν υπήρξε κανένας πανικός, αντίθετα, μάλλον μεγαλειώδης αδιαφορία. Ή όταν η New York Sun, το 1835, ανακοίνωνε την ανακάλυψη ζωής στο φεγγάρι ο μόνος πανικός που δημιουργήθηκε ήταν αυτός των αναγνωστών να αγοράσουν φύλλα της εφημερίδας. Ο αντίλογος μπορεί να αναφέρει τον πανικό που προκάλεσε η περίφημη εκπομπή του Orson Wells «Ο πόλεμος των Κόσμων», όμως εκεί οφειλόταν στο στοιχείο του πολέμου και όχι στην εξωγήινη ζωή αυτή καθεαυτή. Παρόλα αυτά, όσο οι θεωρίες αυτές θα «πουλάνε», θα συνεχίσουν να γράφονται άρθρα και βιβλία και κάποιοι θα θησαυρίζουν χάρις στην άγνοια και την ευπιστία.

   Ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση όλων των ανόητων και αστήρικτων θεωριών είναι η ανάπτυξη κριτικής σκέψης. Κάτι που άλλωστε χρειάζεται και για τη αξιολόγηση κάθε είδους ιστοριών και θεωριών συνομωσίας, είτε αυτές αφορούν τους εξωγήινους είτε τη 17 Νοέμβρη. Ίσως τότε οι ανησυχίες επικεντρωθούν σε άλλα θέματα, πολύ πιο κρίσιμα και σημαντικά. Γιατί οι πραγματικές «συνομωσίες» κρύβονται σε θέματα όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η τρύπα του όζοντος, ή η υπεράντληση υδάτινων πόρων. Άλλωστε δε χρειάζεται και ιδιαίτερη προσπάθεια από τους «συνωμότες», τους αρκεί η αδιαφορία του κοινού. 'Oμως τα θέματα αυτά δεν κρύβουν το στοιχείο του εξωτισμού και του εύκολου εντυπωσιασμού.