Ενδείξεις ότι η ακριτική Γαύδος είχε κατοικηθεί κατά την παλαιολιθική περίοδο, κάτι που ακόμα δεν έχει διαπιστωθεί για την Κρήτη, ανακοινώθηκαν τη Δευτέρα στην έναρξη του 10ου Κρητολογικού Συνεδρίου που πραγματοποιείται στα Χανιά.

Η έρευνα στην επιφάνεια της Γαύδου αποκάλυψε λίθινα τεχνουργήματα με πρώιμα μορφολογικά-τυπολογικά χαρακτηριστικά, είπαν η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης Κατερίνα Κόπακα, ο αρχαιολόγος Χρήστο Ματζάνα και το μέλος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου Ζαχαρένια Σημανδηράκη.

Οι ενδείξεις που έρχονται στο φως στο μικρό νησί νότια της Κρήτης εντάσσονται στο πλαίσιο ενός σύγχρονου προβληματισμού για το θέμα των νησιωτικών εποικισμών στο χώρο του Αιγαίου και της Μεσογείου κατά την Ανώτερη Παλαιολιθική και τη Μεσολιθική περίοδο, μετά τις σχετικές ανακαλύψεις στην Κύπρο, τα Γιούρα, την Κύθνο και αλλού. Μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί στοιχεία για ανθρώπινη παρουσία στην Κρήτη κατά την παλαιολιθική περίοδο.

Μια άλλη έρευνα, που αφορά ένα μινωικό ναυάγιο έξω από την Κρήτη παρουσίασε στο συνέδριο η η αρχαιολόγος Ελπίδα Χατζηδάκη. Τον Ιούλιο του 2005 ξεκίνησε η υποβρύχια ανασκαφή ναυαγίου των μεσομινωικών χρόνων σε βάθος 45 μέτρων κοντά στη βραχονησίδα Ψείρα του Όρμου Μεραμπελλου στο νομό Λασιθιου και αποκαλύφθηκε μεγάλος αριθμός αγγείων μεταφοράς και αποθήκευσης υγρών στα πλοία του εμπορικού ναυτικού της μινωικής Κρήτης.

Ορισμένα εξ αυτών ήταν σε διάταξη, ενώ άλλα βρέθηκαν πεσμένα ανάποδα στον βαθύ αμμώδη πυθμένα. Σπάνιο εύρημα αποτελεί πήλινος κάνθαρος, παρόμοιος του οποίου σε ασήμι έχει βρεθεί σε τάφο του ανακτόρου των Γουρνιών και εικάζεται ότι προέρχεται από μεταλλικά πρότυπα της Ανατολίας.

Σε μια τρίτη μελέτη, Δανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι, σύμφωνα με ραδιοχρονολόγηση σε κορμό ελιάς, η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας συνέβη το 1.600 π.Χ.